Дијалог со Танос Пападојанис од Атина по повод Денот на Републиката на СФР Југославија
На овој ден во 1943 се одржа второто заседание на Антифашистичкото собрание за народно ослободување на Југославија (АВНОЈ) и на таа пленарна седница беа основани новиот социјалистички економски модел на федерацијата, граѓанските права на луѓето, шесте републики и двете автономни покраини… По ова, многу историчари ќе кажат дека конечно Македонците создадоа нација и дека имаше голем прогрес откако беа инсталирани новите политички и економски модели. Како и да е, откако работничката класа ја презела државната власт, (кажано од оваа историска точка), тие ги изгубија силите за борба и битка и по реинсталирањето на капитализмот во 1990тите нивните работнички права се намалија, а нивниот социо-економски статус се влоши.
Танос Пападојанис е дипломиран студент на Факултетот за ликовни уметности во Атина, на одделот за теорија и историја на уметност и студент на театарска режија на Националниот театар на Грција во Атина. Танос бил член на повеќе левичарски и квир феминистички групи во Атина и како драг кралица под името Спејс Манифесто се обидува да ги спои „драгувањето“ и политиката низ комедијата, протестните перформанси и поезијата. Танос се идентификува како родово флуидна личност и сака патувања.
Никола Шиндре: „Танос, минатата година нашите влади го потпишаа Преспанскиот договор помеѓу Грција и Северна Македонија. Ова лето нивото на водата на Преспанското Езеро нѐ алармира за можноста дека можеби нема да го видиме езерото следното лето. Вие живеете во земјата со најубаво крајбрежје на Медитеранот и можеби оваа тема не е толку популарна, но сметам дека е многу важна. Како гледате на овие две прашања?“
Танос Пападојанис: „Јас ниту знаев дека можеби нема да го видиме Преспанското Езеро следната година. Па, претпоставувам дека тој проблем навистина не е популарен во Грција. Во поглед на договорот за проблемот со името со Северна Македонија, тоа беше актуелна тема пред две години. Кога договорот беше потпишан тука имаше голем конфликт. Медиумите ја напаѓаа Владата, обидувајќи се да ги поддржат националистичките наративи на конзервативците, десничарската партија „Нова демократија“. Ова беше причината зошто СИРИЗА не беше избрана повторно, додека пак Нова демократија, владеачката партија во моментов, се фокусираше на овој проблем за време на изборите.
За мене е трагикомично, како што велимер во театар, дека две држави имаат таков проблем за едно име. Зошто треба ми е гајле како некој друга земја сака да се именува? Секогаш сум се трудел да пристапам кон оваа тема со хумор. Имам пријателка, која секогаш се шегува за тоа, правејќи метафора за постоењето на две Македонии мислејќи на нејзините гради. Ипортасу, мојата пријателка, кажува „Нема една Македонија! Две се!“ додека си ги фаќа своите цицки, мислејќи на проблемот. Таа си ги нарекува цицките како „Македонии“. Ова беше шега што многу луѓе во квир заедницата ја користеа после ова. И јас исто.
Dialogue with Thanos Papadogiannis from Athens for the Day of the Republic of SFR Yugoslavia
On this day in 1943 the Anti-Fascist Council for the National Liberation of Yugoslavia was held for the second time and on that plenary session the new socialist economic model of the federation, the civil rights of the people, and the six republics with the two autonomous provinces were established … After this, many of the historians will state that finally the Macedonians have created a nation and that quite a progress has been made since the new political and economic model was established. However, once the working class had taken the governance of the country they, (we may say now from this historical point), had lost the strength for struggles and battles and after the reinstitution of the capitalism in 1990s their working rights have declined and their socio-economic status had become worse.
Thanos Papadogiannis is a graduate student from the Athens School of Fine Arts (Department of Theory and History of Art) and a student of Directing at the National Theater of Greece. Thanos has been a part of different leftist and queer feminist groups in Athens and as a drag queen under the stage name “Space Manifesto” had tried to combine drag and politics through comedy, protest performances and poetry. Thanos identifies as genderfluid and loves travelling.
Nikola Shindre: “Thanos, last year our governments signed the Prespa Agreement between Greece and North Macedonia. This summer the water level of Prespa Lake is alarming us about the possibility that we may not see the lake the next year. You are living in the country with the most beautiful side of the Mediterranean Sea and maybe this issue is not so popular, but I think it is very important. How do you see these two topics?”
Thanos Papadogiannis: “I didn’t even know that we may not be able to see Prespa Lake next year! So, I guess that the issue is not popular in Greece indeed. Regarding the agreement on the naming dispute of North Macedonia, it was a hot topic two years ago. When the agreement got signed there was a big conflict about it here. The media were attacking the government for it, trying to endorse the nationalist narrative of the conservative, right-wing party called “New Democracy”. This was one of the reasons why SYRIZA, didn’t re-elect actually, while New Democracy, the governing party at the moment, focused on the issue during the elections. They were promising that they will “cancel” the agreement as it goes against history and our national pride. After they got elected though, they didn’t do anything about it.
For me, it is tragicomic, as we say in theater, that two countries have such a dispute just for one name. Why should I care about how another country wants to be named? I always try to approach the subject through humour. I have a friend of mine, who is always joking about it too, making a metaphore about the existence of two Macedonias referring to her breast. Iportasu, my friend, says “There isn’t one Macedonia! There are two!” While touching her boobs, referring to the issue. She called her boobs as “Macedonias”! This was a joke that many people in the queer community used here after this. So did I.“
Н. Ш. По падот на Османлиската Империја балканските народи се поделени и почнаа да зборуваат за националистички идентитетски политики наместо за нешто друго. Како може првата железница на Балканот (таа помеѓу Скопје и Солун) да не работи денес?
Т. П. Премногу сакам патување. Патување со воз, па со автобус, па автостоп. Кога завршив средно школо се обидов да патувам со воз од Грција низ Балканот и беше практично невозможно! Би било прекрасно да имаме железничка линија поврзувајќи ги Скопје и Солун. Друг мој феминист пријател, Сталица, патуваше пред две години во Северна Македонија и сподели многу убави приказни за тоа патување. Природата, историјата.
Една причина зошто оваа железница не работи може да биде зашто додека Грција се обидува да го промовира својот туризам за другите земји, не сакаат Балканците да доаѓаат тука. Како ние да не сме Балканци… многу Грци се чувствуваат супериорно спрема другите Балканци. Расизмот спрема другите балкански држави уште е голем проблем во Грција.
Н. Ш. Кога зборуваме за национализам и иредентизам ние треба да споменеме дека имавте драг перформанс за името Македонија за време на решавањето на спроот. Како е ситуацијата со квир проблемите во Атина и во Грција?
Т. П. Во септември, 2018 година направив драг перформанс заедно со Антигона Цагарополоу именуван „Македонија, среќно!“. Декада претходно, грчка тв презентерка на „Евровизија“ го именуваше „ФИРОМ“ како Македонија, наместо „Скопје“ во живо и тоа беше скандал. Таа впрочем рече „Македонија, среќно!“ пред македонската песна. Ние ја зедовме оваа фраза и направивме перформанс од неа деконструирајќи ги грчките митови за Александар Велики, како јаде алва и веевме знамињата на Северна Македонија за да ги провоцираме грчките националисти. Дури имав и фотосесија во најголемата новинска куќа во Грција со македонското знаме! Луди и прекрасни времиња!
Во поглед на квир прашањата, ситуацијата не е најдобра во моментот. Нашиот премиер беше супер трансфобичен во минатото. И беше избран неколку месеци откако кажа дека „транс луѓето може да го променат својот род затоа што тие мислат дека вонземјани така им кажале“. Од друга страна, фестивалите на гордоста што се случуваат во четири града (Атина, Солун, Патрас и Хераклион) секоја година имаат сѐ повеќе учесници. Во Солун има два фестивали на гордоста, едниот институционален и практично капиталистички и другиот квир, интерсекциски и антифа! Квир гласовите стануваат посилни и поддржувачите се намножуваат, но за жал бруталноста и насилството против нас станува поголемо исто така.
N. S. After the fall of the Ottoman Empire the Balkan people have been divided and started talking about nationalistic identity politics instead of something else. How can the first railway line on the Balkans (the one between Skopje and Thessaloniki) be out of service today?
T. P. I love, love travelling. Getting in trains, then buses, then hitchhiking. When I finished high school I tried to find a way to travel through train from Greece to the Balkans, and it was practically impossible! It would be lovely to have a railway line connecting Skopje and Thessaloniki. Another feminist friend of mine, Stalitsa, travelled two years ago in North Macedonia, and shared so many beautiful stories about it. The nature, the history.
A reason why this railway line is out of service could be that while Greeks try their best to promote tourism from other countries, they don’t want Balkanians to come. As if we are not Balkanians ourselves… Most Greeks feel superior to other Balkanians. Racism against other Balkan countries is still a huge issue in Greece.
N. S. When we talk about nationalism and irredentism we should mention that you have a drag performance about the name Macedonia in the light of the name dispute. How is the situation regarding queer issues in Athens and in Greece?
T. P. In September 2018, I did a drag performance along with Antigone Tsagaropoulou, called “Macedonia, Good Luck!”. A decade ago, the Greek TV presenter of the Eurovision Song Contest, called “FYROM” as Macedonia, instead of “Skopje” on live TV and it was a scandal. She actually said “Macedonia, good luck!” before the Macedonian song. We took this phrase and we made a performance out of it deconstructing Greek myths regarding Alexander the Great, eating halva, and waving the North Macedonian flags in order to provoke Greek nationalists. I even did a photo shooting at the biggest news website of Greece with the Macedonian flag! Crazy and lovely times!
Regarding the queer issues, the situation is not the best at the moment. Our prime minister has been super transphobic in the past. And he got elected a few months after he said that “trans people may change their gender because they think that aliens told them so”. On the other hand, the Pride festivals that happen in 4 towns (Athens, Thessaloniki, Patras and Heraklion) every year have more and more participants. In Thessaloniki, there are even two Pride festivals, one institutional, and practically capitalist, and one queer, intersectional and antifa! The queer voices get stronger, and the allies get more and more, but unfortunately, the brutality and violence against us becomes bigger as well.
Н. Ш. Некои од главните атракции за Грција за левичарите од Северна Македонија е антифашистичката борба што уште трае таму. По победата на Комунистичката партија на Југославија и на партизаните и по падот на социјализмот левичарите, антифашистите и анархистите не се добро организирани тука. Како може да учиме од вас (реферирајќи на грчката лева заедница)?
Т. П. Тоа е тешко прашање. Левичарското движење во Грција е силно затоа што ние никогаш немавме некаква социјалистичка држава тука, напротив имавме темни спомени од неодамна вклучувајќи ја воената хунта од крајот на 60тите и почетокот 70тите. Навистина не знам како да одговорам на ова прашање затоа што не би сакал да дадам совет на ова. Не се сметам за „професионалец“ за движења.
Општа желба што би сакал да ја споделам со секој од левичарските движења во Северна Македонија и Грција и секаде на друго место е дека движењата треба да имаат места за забава, места за споделување на нашите лични борби и драми, места за грижа, места за заштита. Сметам дека работата и учеството во движењата се само работа, работа и работа. И, тогаш завршуваш со друга full-time работа.
Н. Ш. Покрај сите сличности на нашите земји, има и многу разлики. Ние живееме во најсиромашната држава во Европа, а Вие живеете во најбогатата држава на Балканот. Како да го разгледуваме ова за да направиме повеќе можности за размена и подобрување?
Т. П. Сепак, има луѓе во Северна Македонија што се побогати од работничката класа во Грција и обратно. Ако навистина сакаме да замислиме свет без граници и општество без финансиските тешкотии што постојат ние треба да се обидеме да водиме заеднички борби. Да ги обединиме движењата и низ движењата да се обединат работничките класи во двете држави. Сигурно, маникирист во Грција има повеќе заеднички работи со градежен работник во Северна Македонија отколку со сопственик на фабрика во Грција. Ако луѓето го разберат ова, тогаш ова лесно може да не зближи, но и да разберат дека нема потреба за повеќе поделби.
N. S. Some of the main attractions about Greece for the leftists from North Macedonia is the antifascist struggle that is still going on there. After the victory of Communist party of Yugoslavia and the partisans and after the fall of socialism the leftists, antifascists and anarchists are not well organized here. How can we learn from you (meaning from the Greek leftist community)?
T. P. That’s a difficult question. The leftist movement in Greece are strong because we never had any kind of socialist state here, while on the contrary we had very dark memories recently including the military junta of the late 60s and early 70s. I really don’t know how to answer this question as I would hate to give advice on this. I don’t perceive myself as a movement “pro”.
A general wish I could share for everyone in leftist movements though, in North Macedonia or Greece or anywhere else, is that movements should have places for fun, places for sharing our personal struggles and dramas, places for care, places for shelter. Often, I feel that movement work and participation is all about work, work and work. And then you end up having another full-time job.
N. S. Despite all of these similarities between our countries, there are still too many differences. We are living in the poorest country in Europe and you are living in the richest country of the Balkans. How should we consider this in order to make more possibilities for exchange and improvement?
T. P. Still, there are people in North Macedonia that are richer than the working class in Greece, and of course the opposite is valid as well. If we really want to imagine a world without borders, and society without the financial struggles that exist, we should try to make common fights. To unite the movements, and through the movements to unite the working classes in both countries. For sure, a nail artist for example in Greece, has more things in common with a builder in North Macedonia, than a factory owner in Greece. If people understand this, this could easily bring us closer, and understand that there is no reason for division.
Н. Ш. Првиот чекор кон наоѓање решение е да почнеме да учиме за другиот. Балканците се познати по нивната игнорантност за јазикот на соседите. Како младите Грци гледаат на овој проблем (за вас, албанскиот, бугарскиот, македонскиот или турскиот јазик)?
Т. П. Не мислам дека младите Грци го гледаат ова како проблем. Тие просто го игнорираат тоа. Тажно е затоа што малкуте информации што ги имам за нив (и јас сум еден меѓу тие млади Грци) сите имаат интересни лингвистички корени и се многу различни еден спрема друг. Како Грци веројатно имаме најмногу врски и знаење за турскиот јазик затоа што многу модерни грчки зборови доаѓаат од турско потекло… и многу од нас знаат некои пцовки на албански затоа што има многу албански имигранти во Грција.
Н. Ш. За крај, доаѓаш од градот во кој што Сократ го учеше Платон и Платон го сретна Аристотел. Што е љубовта и како може да се сакаме едни со други без оглед на нашите разлики?
Т. П. Во грчкиот јазик ние правиме разлика помеѓу „љубов“ и „ерос“. „Љубов“ е нешто што може да биде најдено помеѓу членовите на семејството или пријателите. „Ерос“ е еротска љубов, сексуална љубов. Фактот дека љубовта е слепа и дека ние никогаш не можеме да знаеме во кого ќе се вљубиме е одговорот. Ако може да се заљубиме во секој, тогаш зашто да се грижиме од каде е тој…
N. S. The first step towards finding a solution is to start learning about the other. The Balkan people are famous about their ignorance for the neighbouring languages. How the young Greeks see this problem (for you Albanian, Bulgarian, Macedonian or Turkish language)?
T. P. I don’t think that young Greeks even understand this as a problem. They simply ignore it. It’s sad because from the very few information I know about them myself (I admit I am one of those young Greeks!) , they all have very interesting linguistic roots, and very different to each other. As Greeks we probably have the biggest connection and knowledge about Turkish, as many of modern greek words come from a turkish root… And many of us know some slur words in Albanian, as there are many Albanian immigrants in Greece.
N. S. Ат the end, you come from the city where Socrates taught Plato and Plato met Aristotle. What is love for you and how can we love each other in spite of all the differences between us?
T. P. In Greek we make a distinction between “love” and “eros”. “Love” is something that can be found among family members or friends, too. “Eros” is erotic love, sexual love. The fact that love is blind and that we can never know who we may fall in love for, is the answer. If we can fall in love with anyone, why can’t we simply love anyone no matter where they come from?
